Rondrit Groningen

Vertrek vanaf de B&B Oostersingel naar het noordwesten, richting W.A. Scholtenstraat. Na 170 meter slaat u linksaf, de Bloemstraat in. Aan het eind van de Bloemstraat slaat u rechtsaf, het Boterdiep op. Aan het eind van het Boterdiep maakt u een flauwe bocht naar rechts, volg deze weg circa 200 meter. De weg maakt daar een scherpe bocht naar links, in de bocht gaat u rechtdoor de Bedumerweg op. Pas op, de kruising is één van de gevaarlijkste in de stad! Volg deze weg circa 1,8 km. Op de rotonde neemt u de afslag naar de N370, richting Drachten/Zuidhorn/Bedum/Winsum. Verlaat de rotonde, neem de afrit N370 (Plantaanlaan) en voeg in op de N370. Volg deze weg circa 6 km. Houdt links en na een flauwe bocht naar rechts , gaat u de N355 (de Friesestraatweg) op.

Vlak voor dat u het Aduarderdiep passeert ziet u Slaperstil, een gehucht in de gemeente Groningen, ten noorden van het dorp Hoogkerk aan de Friesestraatweg, tussen Groningen en Zuidhorn, aan de rand van de gemeente. Het vormde lange tijd onderdeel van Leegkerk. Rechts van de brug over het Aduaderdiep ligt Nieuwklap. een gehucht in de gemeente Groningen. Het is de oude hoofdverbinding tussen Groningen en Leeuwarden, op de plek waar deze het Aduarderdiep kruist en bestaat uit een aantal huizen aan weerszijden van het Aduarderdiep. Aan westzijde van het kanaal staat het in 1956 gebouwde gelijknamige café-restaurant, waarnaast een camping is gelegen. Deze camping was oorspronkelijk bedoeld voor Scandinavische trekkers langs de Groene Kustweg. Sinds de aanleg van de A7 naar Drachten, komen er echter vooral sportvissers.

U blijft rechtdoor de Friesestraatweg (N355) volgen. Bij de rotonde neemt u de eerste afslag richting Noordhorn. U kunt ook de tweede afslag nemen, maar blijf dan in Zuidhorn wel Noordhorn volgen tot u weer op de N355 bent. Nadat u de dorpen Zuidhorn en Noordhorn bent gepasseerd neemt u rechts de afslag naar Niehove. Let op het is een kleine afslag, de Balmahuisterweg op die snel gemist wordt. Balmahuizen is een gehucht onder Niehove in de gemeente Westerkwartier aan de driesprong van de Balmahuisterweg met de Oude Dijk. Op de Balhuisterweg neemt u de eerste afslag links, de Frytumerweg op. Deze weg volgt u tot u in een flauwe bocht naar links de Rikkerdaweg opgaat. De Rikkerdaweg gaat in het dorp over in de Kloosterweg die uitkomt op de Kerkstraat, de weg rond de kerk in Niehove. Neem een kopje koffie met appelgebak of een andere verfrissing op het terras tegenover de kerk. En onderga de rust en oorspronkelijkheid van dit wierde dorp met slechts 269 inwoners.

Vervolg uw rondrit in noordwestelijke richting over de Rikkedaweg tot u de Gaaikemaweg kruist en ga dan rechtsaf. Vervolg die weg terwijl uaan uw linkerhand de gehuchten Kornhorn en Ikum passeert. Inmiddels is dan de Gaaikemaweg overgegaan in de Aalsumerweg. Bijzonder in deze omgeving is dat naast Nederlands voornamelijk Westerkwartiers of Fries de voertaal is. In Aalsum aangekomen verlaat u de Aalsumerweg met een scherpe bocht naar links, de Electraweg op. De weg voert u door Lammerburen dat bestaat uit twee boerderijen en een huis ten zuiden van het Reitdiep en de Oldehoofsterpolder en ligt deels binnen en deels buiten de 16e-eeuwse dijk van het Humsterland. Volg de weg totdat u het gemaal Electra in het Reitdiep bereikt.Electra is een gehucht gelegen op een kunstmatig schiereiland – op warme zomerdagen beoefent de plaatselijke jeugd het bekend Oud-Hollandsch-van-de-brug-springen – aan zuidzijde van een meander van het Reitdiep, in het noordoostelijkste puntje van de Oude Ruigezandsterpolder. Aan oostzijde stroomt vanuit het zuiden de Kommerzijlsterriet in het Reitdiep. Bij Electra werd tussen 1918 en 1920 het gemaal De Waterwolf gebouwd voor de bemaling van bijna 100.000 hectare land in de provincies Groningen en Drenthe. De aanleg van schiereiland en gemaal vormden destijds een megaproject. Bij de bouw behoorde De Waterwolf met het Ir. D.F. Woudagemaal tot de grootste gemalen van Europa. De naam Electra is afkomstig van het waterschap Electra dat dit gemaal beheerde en dat haar naam weer ontleent aan het feit dat dit het eerste gemaal van Nederland was dat elektrisch werd aangedreven. Dit waterschap is uiteindelijk opgegaan in het waterschap Noorderzijlvest. Tussen 1975 en 1978 werden de elektrische motoren van het gemaal echter door dieselmotoren vervangen.De plaats heeft, naast het bekende gemaal, drie huizen (oorspronkelijke dienstwoningen), een zwembad (in 1946 ontstaan als natuurbad), een camping, een jachthaven met boothuis (uit 1930) en een hertenkampje. In 1967 werd het natuurbad verbouwd tot een zwembad. In 1975 werd het geheel uitgebreid met een recreatiegebied van ongeveer 4,5 hectare. Bij Electra ligt ook een schutsluis, die werd gebruikt als het boezemwater hoog stond. Dit gebeurde nogal eens bij langdurige westenwinden, waardoor het water in de voormalige Lauwerszee te hoog was om bij Zoutkamp voldoende te kunnen spuien. Door de afsluiting van de Lauwerszee is de boezem van het gemaal aanmerkelijk uitgebreid en kan er vrijwel altijd gemalen worden.

Verlaat Electra langs het gemaal in zuidwestelijke richting over de Teenstraweg en volg die weg tot dat u de N388, de Stadsweg kruist. Sla rechtsaf de N388, richting Zoutkamp op en ga over het Muntjesylster Dyp. U doorkruist vervolgens Lauwerzijl en bij het verlaten van het dorp rijdt u op de grens tussen de provincie Groningen en de provincie Friesland. De naam Lauwerzijl duidt erop dat het dorp in de buurt van een sluis in de Lauwers is ontstaan. Deze sluis werd in 1754 gebouwd bij de verplaatsing van het Munnekezijlsterried en werd ergens rond 1878 weer afgebroken toen de Polder Wieringa en Nieuwe Ruigezandsterpolder werden ingedijkt met de dijk tussen Nittershoek en Zoutkamp. Rond 1878 werd ook een houten brug 100 meter westelijker van de afgebroken sluis gelegd. Ergens in de 20e eeuw is deze vervangen door een stenen brug. De huidige brug stamt uit 2004.

De tweede keer dat u het Muntjesylster Dyp passeert en direct daarna het Reitdiep bevindt u zich in Zoutkamp, de woonplaats van Schelleviskoppen of Vlintboksems. Zoutkamp lag op een strategische plek aan de monding van het Reitdiep in de Lauwerszee. Tot de gereedkoming van het Eemskanaal in 1876 was dit de enige toegang tot de stad Groningen vanaf zee. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog was er een Spaans garnizoen gelegerd. In 1576 werd de schans Soltecampe gebouwd als bolwerk van de troepen van de Spaanse koning. In de jaren daarop werden vanuit Friesland, dat onder het bestuur stond van de latere Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, door watergeuzen plundertochten uitgevoerd naar de dorpen in de buurt van Zoutkamp en werden Warfhuizen en Zuurdijk in brand gestoken. Ook werden door de opstandelingen plannen gemaakt om de forten en verdedigingswerken in de Ommelanden te veroveren om zo de stad Groningen aan te kunnen vallen. In oktober 1589 zeilde Willem Lodewijk met 400 man vanuit Oostmahorn naar Soltkamp en wist deze plaats te veroveren tijdens de Slag om Zoutkamp. Zoutkamp was een militaire versterking waar vooral soldaten leefden. Het dorp had rond 1600 een eigen predikant en vermoedelijk een garnizoenskerkje.

De plaats bleef nog eeuwenlang een militair fort. Qua sterkte stelde dit echter na de 17e eeuw weinig meer voor. Aan het eind van de 18e eeuw, bij het ingaan van de Franse tijd in Nederland was de schans sterk vervallen. In 1799 werd er daarom uit vrees voor een Engelse inval een Frans garnizoen geplaatst dat de schans en het bastion aan oostzijde herstelde en versterkte met een kustbatterij. Ook werd er in die tijd een kazerne gebouwd die later in 1832 nog als tijdelijk ziekenhuis voor leprapatiënten is gebruikt. Nadat de vestingwet dit mogelijk maakte werd in 1879 het kruitmagazijn gesloopt, en in 1882 de gehele militaire vesting opgeheven. Op de De Reitsdiepskade is een kleine promenade met horeca en het in 1994 in de vroegere betonningsloods geopende Visserijmuseum Zoutkamp. Een aanrader voor een ieder die kennis wil nemen van de garnalenvisseri. Voorts is het de opstapplaats van de beurtschipperij Zoutkamp-Groningen-Zoutkamp in samenwerking met het vlaggeschip “Emma” van het Noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen.

VOLGENDE